Normen Antenne Verlichting

Flikkering en stroboscopisch effect

Wouter Wissink
content divider
In de loop van de tijd zijn er verschillende methodes gebruikt om het stroboscopisch effecten te beschrijven en te kwantificeren. Niet elke methode was even bruikbaar of beschreef duidelijk wat het effect was op de zichtbaarheid of invloed op de mens zelf.

Sinds de invoering van het zogenaamde 'Stroboscopic Visibility Measure' is hier verandering gekomen en is deze methode algemeen aanvaard. Voor de flikkering wordt een andere methode toegepast die we 'Short Term Perceptibility for Light Modulation' of  'PstLM' noemen.

Flikkering en stroboscopisch effect

De led heeft als voordeel energiezuinig te zijn vergeleken met conventionele verlichting zoals een gloeilamp, TL of halogeen. Van deze laatste groep zijn we redelijk goed op de hoogte van wat betreft hun eigenschappen zijn en het effecten op de mens.



Dit is anders bij ledverlichting omdat deze lichtbron veel sneller  reageert op directe stroomveranderingen en dus lichtoutput. We spreken dan over snelheden van enkele nanoseconden. Deze veranderende  luminantie of spectrale verdeling die fluctueert in de tijd kan vervelende en nadelige gevolgen hebben voor de waarnemer. Indien ongewenst, dan spreken we van 'Temporal Light Artefacts', ofwel 'TLA's'.

In de loop van de tijd zijn er verschillende methodes gebruikt om stroboscopisch effecten te beschrijven en te kwantificeren. Niet elke methode was even bruikbaar of beschreef duidelijk wat het effect was op de zichtbaarheid of invloed op de mens zelf. Sinds de invoering van het zogenaamde 'Stroboscopic Visibility Measure' is hier verandering gekomen en is deze methode algemeen aanvaard. Voor de flikkering wordt een andere methode toegepast die we 'Short Term Perceptibility for Light Modulation' of  'PstLM' noemen.

De 3 soorten TLA's

Flikkering: 0,3 - 80Hz

Waarneming van visuele instabiliteit, veroorzaakt door een lichtprikkel waarvan de luminantie of spectrale verdeling fluctueert met de tijd, voor een statische waarnemer in een statische omgeving.

Stroboscopisch effect: >80Hz - 2000Hz

Verandering in bewegingswaarneming veroorzaakt door een lichtprikkel waarvan de luminantie of spectrale verdeling fluctueert met de tijd, voor een statische waarnemer in een niet-statische omgeving.

Fantoom effect (ghosting) 

Verandering in de waargenomen vorm of ruimtelijke posities van objecten, veroorzaakt door een lichtstimulans, waarvan de luminantie of spectrale verdeling fluctueert in de tijd, voor een niet-statische waarnemer in een statische omgeving.

De TLA's uitgelegd

Onderstaande 3 filmpjes leggen uit hoe de drie verschillende TLA's tot stand zijn gekomen. Klik op het topic dat je interesse heeft en bekijk de uitleg in de video's.

De 3 soorten TLA's uitgelegd

  • oorzaken
  • flikkering
  • stroboscopisch effect
  • fantoom effect

Meer weten

Theoretische benadering 

  • 'beperkingen' van het oog
  • ganglion cellen
  • visibility threshold
  • flikker, flikkerrindex en SVM

Meer weten

Experimentele benadering 

  • resultaten van experimentele proeven: verschillende frequenties & luminanties
  • IEEE aanbevelingen
  • nieuwe ecodesign regulation

Meer weten